Każda kobieta planując ciążę powinna przygotować swój organizm w odpowiedni sposób jeszcze zanim w nią zajdzie.
Żywienie kobiet przed ciążą i w jej trakcie może odgrywać kluczową rolę w zdrowiu reprodukcyjnym i jest uznawane za istotne dla optymalizacji wyników ciąży.
Odpowiednie przygotowanie niesie za sobą wiele korzyści fizycznych, zdrowotnych oraz psychicznych zarówno dla dziecka jak i przyszłej mamy.
Wcześniejsze przygotowanie ma za zadanie, ułatwić przejście okresu ciąży, uniknąć wszelkich komplikacji, przygotować kobietę do porodu i jak najszybszego powrotu do pełni sił, aby zająć się swoim dzieckiem.
Dostępność i podaż składników odżywczych dla rozwijającego się płodu zależy od stanu odżywienia matki, który z kolei zależy od zapasów jej składników odżywczych, spożycia i poboru składników przez organizm.
- Pierwszym czynnikiem na którym powinniśmy się skupić planując ciążę jest
Masa ciała, właściwy wskaźnik BMI - nadwaga lub niedowaga może znacząco wpłynąć na
płodność. Waga w normie wynosi wskaźnik BMI między 19 - 25.
Dodatkowo przy zrzucaniu zbędnych kilogramów, kobieta planująca zajść w ciążę, będzie
mniej narażona na obciążenie kręgosłupa, wystąpienia cukrzycy ciążowej czy
nadciśnienia. Niedobór lub nadmiar składników pokarmowych, prowadzi do trwałych
modyfikacji procesów metabolicznych i hormonalnych, które wpływają na zdrowie dziecka
w późniejszym okresie życia natomiast w życiu płodowym w sposób trwały zmieniają
(„przeprogramowują”) metabolizm i przebieg procesów biologicznych, skutkując rozwojem
szeregu powikłań metabolicznych i sercowo‒naczyniowych w okresie dorosłości.
- Przyszła Mama powinna spożywać odpowiednio zbilansowane i różnorodne posiłki,
zgodne z zasadami prawidłowego żywienia tak, aby jej organizm został odpowiednio
odżywiony pod względem makroskładników oraz witamin.
Zalecenia dla Kobiet planujących ciążę:
- Stosuj urozmaiconą dietę,
- Dbaj o spożywanie pięciu posiłków dziennie,
- Spożywaj pełnoziarniste produkty zbożowe,
- Wykorzystuj różne źródła białka (nasiona roślin strączkowych,
ryby, mięso, jaja),
- Stosuj tłuszcze roślinne (olej rzepakowy, oliwę z oliwek,
różne oleje)
- Spożywaj 500g warzyw i 300g owoców dziennie,
- Pij około 2-2,5 litra płynów dziennie, główne źródło płynów powinna stanowić woda,
pozostałymi płynami mogą być zalecane w ciąży np. wybrane naturalne herbaty owocowe lub ziołowe (dozwolone dla ciężarnych), jak również soki warzywne i owocowe bez dodatku cukru, wyciskane ze świeżych produktów.
- Ograniczaj spożywanie słodyczy i produkty typu „fast food”, - Ograniczaj dodawanie soli do potraw oraz spożywanie produktów zawierającychznaczne jej ilości, - Picie kawy ogranicz do jednej filiżanki dziennie lub wyeliminuj,
- Zrezygnuj ze spożywania alkoholu,
Szybka ściągawka_> Witaminy na które warto zwrócić uwagę przy planowaniu ciąży:
- Zbadanie poziomu witaminy D (niedobór może obniżać płodność)
- Suplementacja kwasu foliowego (zapobiega wadom rozwoju dziecka)
- Żelazo oraz cynk (prawidłowy proces owulacji, cykl menstruacyjny, przemiany hormonów)
- Jod, witamina B-6 i B-12 - Skontrolować poziom.
Tabela przedstawia koncepcje etapów ciąży, na które może mieć wpływ odżywianie.
(BMI, wskaźnik masy ciała; LBW, niska waga urodzeniowa.)
Co jeść, aby poprawić płodność u kobiet?
Warto zadbać o to, aby sposób żywienia oparty był o jak najmniej przetworzone jedzenie,
z działaniem przeciwzapalnym, bogaty w witaminy antyoksydacyjne (A, C oraz E), a także
witaminy z grupy B, witaminę D, selen, cynk, jod, żelazo czy magnez.
W diecie kobiet starających się o dziecko należy również zadbać o podaż
pełnowartościowego białka, dobrej jakości tłuszczów roślinnych (m.in. siemię lniane,
migdały, orzechy) oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych charakteryzujących się tzw.
niskim indeksem glikemicznym (np. pieczywo razowe; zamiast przetworów z białej mąki –
po dania z tej z pełnego przemiału; w miejsce warzyw i owoców przetworzonych – po
surowe itd.).
Wykazano również, że na proces zapłodnienia i rozwoju zarodka korzystnie wpływa także
suplementacja kwasami omega-3.
Na pracę przewodu pokarmowego, a tym samym dbałość o prawidłowy metabolizm
pozwalający na utrzymanie bądź uzyskanie prawidłowej masy ciała, pozytywnie wpłyną
m.in. kiszonki, surowe warzywa i owoce oraz fermentowany, chudy nabiał (np. kefir,
maślanka).
Bibliografia:
1.Effect of Women's Nutrition before and during Early Pregnancy on Maternal and Infant - Usha
Ramakrishnan Frederick Grant Tamar Goldenberg Amanda Zongrone Reynaldo Martorell, 28 June
2012
2.M. Bojanowska, M. Kostecka, Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność, "Kosmos
Problemy Nauk Biologicznych", 2018.
3. A. Sawaniewska, D. Gajewska, E. Lange, Wpływ sposobu żywienia na płodność kobiet i
mężczyzn, 2019.
4.M. Hajduk, Wpływ masy ciała na płodność u kobiet, "Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia
Przemiany Materii", 2012.
Autor: Ewelina Stępska
