Klauzule informacyjne - online

 

Klauzula informacyjna - polityka prywatności online

 

Niniejsza polityka prywatności dotyczy wszystkich kanałów online prowadzonych przez Angelikę Kowalewską Dietetyk w tym strony internetowej, profili w mediach społecznościowych (Facebook, Instagram) bloga (https://angelikakowalewska.blogspot.com)

Oraz formularzy kontaktowych i wideorozmow

Informuję, iż administratorem Pani/Pana danych osobowych Angelika Kowalewska Dietetyk, prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą  „Angelika Kowalewska Dietetyk”, z siedzibą w Węgorzewie ul Plac Wolności 1 b   8471571462- NIP , REGON 367357060.. Administrator nie powołał Inspektora Ochrony Danych.
W sprawach związanych z ochroną danych osobowych można kontaktować się z Administratorem: 

telefonicznie pod numerem: + 48 506 685 322, 

pod adresem e-mail: angelikakowalewska.ak@gmail.com

Cele i podstawy przetwarzania danych osobowych w ramach funkcjonowania kanałów:
prowadzenie fanpage’a Gabientu na portalu społecznościowym Facebook I Instagram  na zasadach i warunkach określonych przez Meta oraz blogger:

• informowanie użytkowników portali o działalności Gabinetu oraz bieżąca aktualizacja treści powiązanych z prowadzoną działalnością;
• badanie opinii o prowadzonej działalności oraz jakości świadczonych przez gabinet usług;
• komunikacja pracowników gabinetu z użytkownikami portali

Przetwarzanie danych odbywa się z uwagi na niezbędność ich przetwarzania do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem (art. 6 ust. 1 lit. f RODO). 

Dane uzyskane od Państwa w celu udzielenia świadczenia pomocy dietetycznej  są ponadto na zasadach określonych art. 6 ust. 1 lit. b RODO, tj. z uwagi na niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy (art. 6 ust. 1 lit. b RODO). Realizacja świadczenia pomocy wynika natomiast z podstaw przetwarzania danych osobowych określonych w art. 6 ust. 1 lit. c i d RODO 

Kategorie przetwarzania danych osobowych:
Administrator w ramach funkcjonowania fanpage’a Gabientu na portalu Facebook i Instagram oraz bloga przetwarza dane osobowe osób, które obserwują lub polubiły fanpage Gabinetu, a także osób, które opublikowały swój komentarz, reakcję lub opinię, pod którymkolwiek z postów zamieszczonych na fanpage’u lub w innym miejscu fanpage'a, lub kontaktują się w celu umówienia konsultacji. 
Wśród kategorii przetwarzanych danych znajdują się:

• identyfikator osoby pod którym funkcjonuje ona na portalu Facebook (tj. najczęściej imię i nazwisko), Instagram, blogger
• udostępniane przez Państwa na Państwa profilu na portalach dane (w tym zdjęcia profilowe i inne widoczne dla innych użytkowników portali zdjęcia oraz wpisy), I Instagramie, oraz bloggerze treść Państwa komentarzy, anonimowe dane statystyczne dotyczące osób odwiedzających fanpage’a, dostępne za pomocą funkcji udostępnionych przez portale  stosownie do niepodlegających zmianie warunków korzystania z serwisu Facebook, i instagram, blogger , gromadzone dzięki „plikom cookies”.

Informuję, że umieszczanie przez Państwa wpisów i zdjęć pod wpisami opublikowanymi przez Gabinet  na fanpage’u jest z Państwa strony dobrowolne. Imię i nazwisko lub inny identyfikator osoby korzystającej z fanpage’a nie są przez nas w jakikolwiek sposób weryfikowane w celu potwierdzenia prawdziwości danych.

W celu umożliwienia rezerwacji wizyt oraz kontaktu z nami, na stronach dostępne są możliwość kontaktu przez czat na danych platformach messenger, instagram lub whatsapp (polityka prywatnosci platformy zamieszczona ponizej) i e-mail na gmailu.

W ramach tych funkcji przetwarzane mogą być następujące dane osobowe: imię, nazwisko, adres e-mail, numer telefonu oraz inne informacje dobrowolnie przekazane w treści wiadomości.

Dane te są przetwarzane w celu:

• udzielenia odpowiedzi na zapytanie,

• dokonania rezerwacji terminu wizyty,

• prowadzenia korespondencji dotyczącej usług,

• ewentualnego dochodzenia lub obrony roszczeń wynikających z korespondencji.

Podstawą prawną przetwarzania danych jest:

• art. 6 ust. 1 lit. b RODO – niezbędność do podjęcia działań przed zawarciem umowy lub jej wykonania,

• art. 6 ust. 1 lit. f RODO – prawnie uzasadniony interes administratora polegający na prowadzeniu korespondencji z osobami zainteresowanymi ofertą.

Dane będą przechowywane przez okres niezbędny do obsługi zapytania lub realizacji wizyty, a następnie przez okres do 5 lat w celu ewentualnej ochrony przed roszczeniami.

Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do obsługi zapytania lub rezerwacji.

W celu realizacji konsultacji online korzystamy z platformy Microsoft Teams, dostarczanej przez Microsoft Ireland Operations Limited. W trakcie połączenia mogą być przetwarzane dane osobowe uczestników, takie jak imię, nazwisko, adres e-mail, głos, wizerunek oraz treść wypowiedzi. Dane te przetwarzane są w celu przeprowadzenia spotkania oraz jego dokumentacji (jeśli ma to zastosowanie).

Dane z wywiadu pacjentów zbierane są za pomocą szyfrowanej platformy Kcalmar.com, Hermax sp. z o.o., z siedzibą w Lublinie , której administratorem danych osobowych jestem ja. Zaproszenie do systemu jest wysyłane na adres e-mail pacjenta. Następnie pacjent wypełnia ankietę online zawierającą dane demograficzne, informacje o stanie zdrowia, aktywności fizycznej i dotychczasowej diecie. Istnieje możliwość wypełnienia ankiety wspólnie z dietetykiem lub pominięcia tego kroku. Dane są automatycznie zapisywane w zakladce pacjenta. 

(dodatkowe informacje https://kcalmar.com/polityka-prywatnosci/)

Odbiorcy danych:
Dane osobowe mogą być przekazywane przez Administratora podmiotom przetwarzającym dane osobowe na zlecenie Administratora. W szczególności dotyczy to podmiotu jakim jest Meta. W takiej sytuacji przetwarzanie odbywa się na określonych przez portal Facebook, niepodlegających zmianie zasadach dotyczących przetwarzania danych (dostępnych pod adresem: https://www.facebook.com/about/privacy) oraz instagram( https://help.instagram.com/155833707900388) blogger nalezacy do google (https://policies.google.com/privacy?hl=pl). Ponadto dane mogą być udostępniane podmiotom zajmującym się obsługą i utrzymaniem systemów informatycznych oraz serwisów internetowych, a także podmiotom wspierającym działania marketingowe Gabientu, w tym świadczącym usługi z zakresu obsługi fanpage’a w mediach społecznościowych, jednakże wyłącznie w odpowiednim zakresie i na podstawie umów o powierzeniu przetwarzania danych osobowych z nimi zawartych, co zapewnia bezpieczeństwo Państwa danych. Microsoft może działać jako podmiot przetwarzający dane na podstawie zawartej umowy powierzenia. Więcej informacji o zasadach przetwarzania danych przez Microsoft można znaleźć pod adresem: https://privacy.microsoft.com/pl-pl/privacystatement.

Okres przechowywania danych osobowych:
Dane osobowe gromadzone za pośrednictwem naszego fanpage’a Facebook i Instagram oraz bloga przetwarzać będziemy do czasu wniesienia przez Państwa uzasadnionego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Dane związane z wykonywanie zawodu dietetyka  będą natomiast przetwarzane zgodnie z przez okres 5 lat od końca roku, w którym zakończyło się swiadczenie, w którym dane osobowe zostały zgromadzone.  Dane osobowe są przechowywane przez okres trwania współpracy oraz przez 5 lat po jej zakończeniu – w celu ewentualnego dochodzenia lub obrony przed roszczeniami.

Prawa osób, których dane dotyczą:  
Przysługuje Pani/Panu (w sytuacjach wskazanych przepisami RODO):

1. prawo dostępu do danych, w tym prawo uzyskania kopii danych osobowych podlegających przetwarzaniu, o ile nie narusza to tajemnicy zawodowej radcy prawnego,
2. prawo żądania ich sprostowania lub uzupełnienia,
3. prawo do usunięcia danych („prawo do bycia zapomnianym”), o ile nie narusza to tajemnicy zawodowej
4. prawo do ograniczenia przetwarzania, o ile nie narusza to tajemnicy zawodowej
5. obowiązek powiadomienia o sprostowaniu lub usunięciu danych osobowych lub o ograniczeniu przetwarzania, chyba że okaże się to niemożliwe lub będzie wymagać niewspółmiernie dużego wysiłku, o ile nie narusza to tajemnicy zawodowej
6. w zakresie, w jakim podstawą przetwarzania Pani/Pana danych osobowych jest zgoda wyrażona na podstawie przepisów RODO, przysługuje Pani/Panu prawo wycofania takiej zgody; wycofanie zgody nie ma wpływu na przetwarzanie, którego dokonano przed jej wycofaniem;
7. prawo do przenoszenia danych osobowych,
8. prawo do niepodlegania zautomatyzowanej decyzji, w tym profilowaniu,
9. prawo wniesienia skargi do Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uzna Pani/Pan, iż przetwarzanie Pani/Pana danych osobowych narusza przepisy RODO.

Czy musi Pani/Pan podawać swoje dane osobowe?
Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest dobrowolne. Brak podania danych nie prowadzi do uniemożliwienia korzystania z fanpage'a, instagrama, bloga jednak dostęp do niektórych funkcjonalności fanpage'a, takich jak np. jego subskrybcja, obserwowanie go, dodawanie reakcji, komentarzy oraz opinii, czy umowienia wizyty poprzez wiadomosci prywatne czy formularze jest jednak uwarunkowany podaniem tych danych.

Przekazywanie danych osobowych do Państw Trzecich:
Z uwagi na fakt, że usługi świadczone przez Facebook mają zasięg globalny, w związku z ich realizacją może dojść do przekazania danych osobowych do państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego na określonych przez portal Facebook i instagram (jw.), niepodlegających zmianie zasadach dotyczących transferu danych dostępnych pod adresem: https://www.facebook.com/about/privacy

https://help.instagram.com/155833707900388

https://policies.google.com/privacy?hl=pl

https://www.whatsapp.com/legal/privacy-policy-eea?lang=pl

 

Zautomatyzowane przetwarzanie, w tym profilowanie:
Pani/Pana dane osobowe nie będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany (w tym w formie profilowania), mogący wywoływać wobec Pani/Pana skutki prawne lub w podobny sposób istotnie wpływać na Pani/Pana sytuację.

©2025  

Witamian K- wchłanialność, najważniejsze funkcje, źródła w żywności

 Witamina K 

Witamina K to rozpuszczalna w tłuszczach substancja, która naturalnie występuje w

dwóch postaciach – witamina K1 syntetyzowana przez rośliny oraz witamina K2

syntetyzowana przez bakterie. 

Witamina K jest magazynowana w wątrobie, a jej zawartość w organizmie człowieka wynosi 1,5 μg/kg masy ciała.

K należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a jej przyswajalność w organizmie

zależna jest od obecności soli kwasów żółciowych.

Jej najważniejszymi funkcjami są udział w procesach krzepnięcia krwi oraz w gospodarce

wapniowej organizmu. Według aktualnych zaleceń konieczne jest podawanie witaminy K

noworodkom już w pierwszej dobie życia, co minimalizuje ryzyko wystąpienia choroby

krwotocznej.

Filochinon (witamina K1), znajduje się w roślinach, kiedy ludzie je spożywają, bakterie w

jelicie grubym przekształcają je w formę magazynową - witaminy K2.

Jest wchłaniana w jelicie cienkim i magazynowana w tkance tłuszczowej i wątrobie.

Bez witaminy K organizm nie może wytwarzać protrombiny, czynnika niezbędnego do

krzepnięcia krwi i metabolizmu kości.

Narażone są noworodki, ponieważ mogą mieć utrudnione wchłanianie, z powodu zespołu

krótkiego jelita, mukowiscydozy, celiakii lub wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Funkcje fizjologiczne:

• Witamina K bierze udział w syntezie i utrzymaniu prawidłowego stężenia czynnikówkrzepnięcia oraz białek budujących tkankę, kostną białek wiążących wapń w nerkach,łożysku i płucach. 
• Ponadto wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, przeciwbólowe i hamujące rozwój niektórych nowotworów, m.in. piersi, jajnika, okrężnicy, pęcherzyka żółciowego, wątroby.

Źródła w żywności:

• Witamina K1 występuje w dużych ilościach w zielonych warzywach liściastych, takich jak jarmuż i boćwina. 
• Inne źródła obejmują oleje roślinne i niektóre owoce.
• Źródła K2, obejmują mięso, produkty mleczne, jaja i japońskie „natto” wytwarzane ze sfermentowanych ziaren soi.

Ponieważ witamina K jest rozpuszczalna w tłuszczach, spożywanie jej z tłuszczem może

poprawić wchłanianie. Na przykład można dodać trochę oleju do zielonych warzyw

liściastych lub przyjmować suplementy z posiłkiem zawierającym tłuszcz.

Wiele produktów bogatych w witaminę K2 jest również bogatych w tłuszcz (sery, żółtka i

mięso).

Przyswajalność:

K1 (filochinon) Syntetyzowany w roślinach. Absorbcja w 30-70% z całkowitej zawartości z pożywienia.

K2 (menachinon) Produkowana przezbakterie w jelicie cienkim.

Produkowana przez bakterie jelitowe wykazuje100%

K3 (menadion) Syntetyczna forma witaminy K

Większa przyswajalność niż jej naturalne formy.

Czynniki wpływające na zapotrzebowanie:

Zapotrzebowanie na witaminę K jest zróżnicowane i zależy m.in. od wieku, płci i stanu

fizjologicznego. Zwiększone zapotrzebowanie obserwuje się w chorobach wątroby,

niedożywieniu, chorobie nowotworowej i przy stosowaniu niektórych leków.

Konsekwencje niedoboru lub nadmiaru witaminy K w organizmie:

Niedostateczna podaż witaminy K może prowadzić do wystąpienia krwawienia

związanego z niedoborem witaminy K (Vitamin K Deciency Bleeding – VKDB).

Problem ten dotyczy noworodków i niemowląt do 3 miesiąca życia (obecnie powszechnie

stosowana jest profilaktyka choroby krwotocznej, w ramach której wszystkim noworodkom

donoszonym podaje się jednorazowo domięśniowo 1 mg witaminy K bezpośrednio po

porodzie (w ciągu 6 godzin)).

Niedobór tej witaminy może być przyczyną słabej krzepliwości krwi, podatności na

powstawanie krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych, problemów z gojeniem się ran,

trudności w mineralizacji kości oraz zwiększonego ryzyka rozwoju nowotworów, zapalenia

jelit, biegunek.

Bibliografia:

1.Normy IZZ

2.Health benefits and sources of vitamin K, Medically reviewed by Alan Carter, Pharm.D. — Written by

Megan Ware, RDN, L.D. 2018

3.Jackowska, T., & Peregud-Pogorzelski, J. (2016). Profilaktyka krwawienia z niedoboru witaminy K.

4.Vermeer C., Vitamin K: the effect on health beyond coagulation – an overview, “Food & Nutrition Research”

56 (2012)

5.Gronowska-Senger A., Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, [w:] Żywienie człowieka. Podstawy nauki o

żywieniu, J. Gawęcki, L. Hryniewiecki (red.), Warszawa 2007.

Autor: Ewelina Stępska

Dieta a płodność, co jeść planując ciążę?

Każda kobieta planując ciążę powinna przygotować swój organizm w odpowiedni sposób jeszcze zanim w nią zajdzie.

Żywienie kobiet przed ciążą i w jej trakcie może odgrywać kluczową rolę w zdrowiu reprodukcyjnym i jest uznawane za istotne dla optymalizacji wyników ciąży.

Odpowiednie przygotowanie niesie za sobą wiele korzyści fizycznych, zdrowotnych oraz psychicznych zarówno dla dziecka jak i przyszłej mamy.

Wcześniejsze przygotowanie ma za zadanie, ułatwić przejście okresu ciąży, uniknąć wszelkich komplikacji, przygotować kobietę do porodu i jak najszybszego powrotu do pełni sił, aby zająć się swoim dzieckiem.

Dostępność i podaż składników odżywczych dla rozwijającego się płodu zależy od stanu odżywienia matki, który z kolei zależy od zapasów jej składników odżywczych, spożycia i poboru składników przez organizm.

• Pierwszym czynnikiem na którym powinniśmy się skupić planując ciążę jest

Masa ciała, właściwy wskaźnik BMI - nadwaga lub niedowaga może znacząco wpłynąć na

płodność. Waga w normie wynosi wskaźnik BMI między 19 - 25.

Dodatkowo przy zrzucaniu zbędnych kilogramów, kobieta planująca zajść w ciążę, będzie

mniej narażona na obciążenie kręgosłupa, wystąpienia cukrzycy ciążowej czy

nadciśnienia. Niedobór lub nadmiar składników pokarmowych, prowadzi do trwałych

modyfikacji procesów metabolicznych i hormonalnych, które wpływają na zdrowie dziecka

w późniejszym okresie życia natomiast w życiu płodowym w sposób trwały zmieniają

(„przeprogramowują”) metabolizm i przebieg procesów biologicznych, skutkując rozwojem

szeregu powikłań metabolicznych i sercowo‒naczyniowych w okresie dorosłości.

• Przyszła Mama powinna spożywać odpowiednio zbilansowane i różnorodne posiłki,

zgodne z zasadami prawidłowego żywienia tak, aby jej organizm został odpowiednio

odżywiony pod względem makroskładników oraz witamin.

Zalecenia dla Kobiet planujących ciążę:

- Stosuj urozmaiconą dietę,

- Dbaj o spożywanie pięciu posiłków dziennie,

- Spożywaj pełnoziarniste produkty zbożowe,

- Wykorzystuj różne źródła białka (nasiona roślin strączkowych,

ryby, mięso, jaja),

- Stosuj tłuszcze roślinne (olej rzepakowy, oliwę z oliwek,

różne oleje)

- Spożywaj 500g warzyw i 300g owoców dziennie,

- Pij około 2-2,5 litra płynów dziennie, główne źródło płynów powinna stanowić woda,

pozostałymi płynami mogą być zalecane w ciąży np. wybrane naturalne herbaty owocowe lub ziołowe (dozwolone dla ciężarnych), jak również soki warzywne i owocowe bez dodatku cukru, wyciskane ze świeżych produktów.

- Ograniczaj spożywanie słodyczy i produkty typu „fast food”, - Ograniczaj dodawanie soli do potraw oraz spożywanie produktów zawierającychznaczne jej ilości, - Picie kawy ogranicz do jednej filiżanki dziennie lub wyeliminuj,

- Zrezygnuj ze spożywania alkoholu,

Szybka ściągawka_> Witaminy na które warto zwrócić uwagę przy planowaniu ciąży:

• Zbadanie poziomu witaminy D (niedobór może obniżać płodność)
• Suplementacja kwasu foliowego (zapobiega wadom rozwoju dziecka)
• Żelazo oraz cynk (prawidłowy proces owulacji, cykl menstruacyjny, przemiany hormonów)
• Jod, witamina B-6 i B-12 - Skontrolować poziom.

Tabela przedstawia  koncepcje etapów ciąży, na które może mieć wpływ odżywianie.

(BMI, wskaźnik masy ciała; LBW, niska waga urodzeniowa.)

Co jeść, aby poprawić płodność u kobiet?

Warto zadbać o to, aby sposób żywienia oparty był o jak najmniej przetworzone jedzenie,

z działaniem przeciwzapalnym, bogaty w witaminy antyoksydacyjne (A, C oraz E), a także

witaminy z grupy B, witaminę D, selen, cynk, jod, żelazo czy magnez.

W diecie kobiet starających się o dziecko należy również zadbać o podaż

pełnowartościowego białka, dobrej jakości tłuszczów roślinnych (m.in. siemię lniane,

migdały, orzechy) oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych charakteryzujących się tzw.

niskim indeksem glikemicznym (np. pieczywo razowe; zamiast przetworów z białej mąki –

po dania z tej z pełnego przemiału; w miejsce warzyw i owoców przetworzonych – po

surowe itd.).

Wykazano również, że na proces zapłodnienia i rozwoju zarodka korzystnie wpływa także

suplementacja kwasami omega-3.

Na pracę przewodu pokarmowego, a tym samym dbałość o prawidłowy metabolizm

pozwalający na utrzymanie bądź uzyskanie prawidłowej masy ciała, pozytywnie wpłyną

m.in. kiszonki, surowe warzywa i owoce oraz fermentowany, chudy nabiał (np. kefir,

maślanka).

Bibliografia:

1.Effect of Women's Nutrition before and during Early Pregnancy on Maternal and Infant - Usha

Ramakrishnan Frederick Grant Tamar Goldenberg Amanda Zongrone Reynaldo Martorell, 28 June

2012

2.M. Bojanowska, M. Kostecka, Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność, "Kosmos

Problemy Nauk Biologicznych", 2018.

3. A. Sawaniewska, D. Gajewska, E. Lange, Wpływ sposobu żywienia na płodność kobiet i

mężczyzn, 2019.

4.M. Hajduk, Wpływ masy ciała na płodność u kobiet, "Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia

Przemiany Materii", 2012.

Autor: Ewelina Stępska

Zasady diety w prewencji niedożywienia u osób starszych.

Niedożywienie nie musi świadczyć o zbyt małej ilości spożywania pożywienia, możemy mieć do czynienia z niedożywieniem jakościowym, gdzie składniki, które jemy, nie zaspokajają potrzeb naszego organizmu na witaminy, minerały, itp.
Zalecenia prawidłowego żywienia wymagają spełnienia trzech podstawowych zasad: różnorodności doboru produktów i potraw, regularności spożywanych posiłków oraz równoważenia bilansu energetycznego, czyli wartości energetycznej spożywanego pożywienia w porównaniu z podejmowaną aktywnością fizyczną. Osoby w wieku podeszłym z różnych przyczyn zapominają o przestrzeganiu tych zasad. Posiłki nie zawsze są spożywane regularnie, czasami ich liczba jest zbyt mała. Zdarza się także, że w codziennym żywieniu w ogóle nie pojawia się ciepły posiłek. Przygotowane potrawy są mało urozmaicone, często spożywa się dania w postaci rozdrobnionej (kleiki, papki), co może wynikać z braków uzębienia lub niewłaściwie dobranej protezy. Niektóre osoby w starszym wieku unikają trudnych do zgryzienia produktów (np. surowe warzywa, czy owoce), a także wybierają potrawy mało wartościowe pod względem odżywczym („potrawy przygotowane na kilka dni” lub odgrzewane).

Istotne znaczenie ma także wybór obróbki technologicznej w przygotowaniu potraw. Przy obniżonym wydzielaniu enzymów trawiennych proces ten przebiega sprawniej, gdy spożywa się produkty gotowane w wodzie i na parze, a także duszone bez tłuszczu w folii lub pergaminie. Osoby starsze istotnie częściej narażone są na infekcje pokarmowe, wynikające ze spożywania nieodpowiednio przygotowanej oraz przechowywanej żywności. Towarzyszące procesowi starzenia się organizmu obniżone uczucie pragnienia powoduje stały niedobór płynów w codziennym pożywieniu, co może prowadzić do niebezpiecznego odwodnienia.

Co należy zrobić:

·       codzienne spożywać 4–5 posiłków o regularnych porach o małej objętości, ale dużej koncentracji energetycznej, czyli mniej, ale  częściej,

• pamiętać o regularnej aktywności ruchowej na świeżym powietrzu (np. spacery) i umysłowej

• ograniczać alkohol

• dobierać odpowiednią do aktywności ruchowej i zaleceń dietetycznych wielkość posiłków, a także zwracać uwagę na różnorodność wyboru produktów żywnościowych i potraw

• spożywać 5 porcji dziennie warzyw i owoców w miarę możliwości w postaci surowej lub świeżej

• wypijać odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia (minimum 2 l, czyli około 7–8 szklanek płynów dziennie); można uwzględnić wśród nich mleko lub fermentowane napoje mleczne (jogurt, kefir i maślanka), a także wody mineralne o zwiększonej zawartości wapnia (ze względu na profilaktykę osteoporozy) oraz szklankę dziennie 100% soku warzywnego lub owocowego, jako jedną z 5 porcji warzyw lub owoców

• codziennie spożywać co najmniej 3 porcje mleka i/lub przetworów mlecznych o zmniejszonej zawartości tłuszczu. Można naturalne produkty mleczne łączyć z dodatkami świeżych sezonowych owoców

• codziennie spożywać jedną porcję 100–150 g mięsa lub drobiu, czy ryby (wielkość porcji dotyczy produktu po obróbce kulinarnej)

• ograniczyć spożycie tłuszczu ogółem, głównie pochodzenia zwierzęcego oraz węglowodanów prostych (cukier, słodycze) ok. 10 %

• co najmniej raz w tygodniu spożywać porcję tłustej ryby morskiej (np. śledź, makrela, łosoś)

• przetwory mięsne, drobiowe lub rybne łączyć z dodatkiem warzyw

• ograniczyć spożycie żywności przetworzonej i napojów zawierających duże ilości fosforanów (przykładowo typu cola)

• ograniczyć spożywanie soli oraz przypraw ją zawierających (np. gotowe sosy, mieszanki przyprawowe, musztardy), zamiennie stosować warzywa (szczypiorek, pietruszka) lub zioła poprawiające smak (bazylia, kurkuma, kminek i in.).

·       u ludzi starszych często znacznie zmniejsza się PPM, dochodzi także do zwiększenia zawartości tłuszczu ustrojowego z 20 do 36% i zmniejsza się zawartość składników mineralnych do ok. 4%, przez co obserwuje się demineralizację kości, 

·       ze względu na zmiany w przewodzie pokarmowym obserwuje się zmniejszenie apetytu i upośledzenie wchłaniania, co ma istotny wpływ na przyswajanie pokarmów przez ludzi starszych, należy dobrać odpowiednią konsystencję

·        kaloryczność rzędu 2000 – 2650kcal,

·       stosunek kwasów tłuszczowych n-6:n-3 powinien wynosić 5:1, wskazane jest spożywanie NNKT, tłuszcze trans do 1%,

·       należy urozmaicać dietę przez spożywanie różnorodnych produktów, szczególnie o dużej wartości odżywczej, unikać spożywania potraw i produktów trudno strawnych, np. potraw długo smażonych, bigosu, grzybów,

·       suplementacja witaminy D, niezbędna

·       antyoksydanty zwalczają wolne rodniki i zapobiegają przewlekłym chorobom niezakaźnym, warto również o nich pamiętać.

Piśmiennictwo:

1.Grodzicki T., Kocemba J., Skalska A. (red.). Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Wyd. VIA MEDICA, Gdańsk 2007.
2.Jyrkkä J., Enlund H., Lavikainen P. i wsp.: Association of polypharmacy with nutritional status, functional ability and cognitive capacity over a three-year period in an elderly population. Pharmacoepidemiol. Drug Saf. 2011; 20: 514–522.
3.Jarosz M. (red.): Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
4.Górska-Ciebiada M., Ciebieda M., Barylski M., Loba J.: Cukrzyca u osób w wieku podeszłym w świetle nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Geriatria 2009, 3: 228–233.
5.Szczerbińska K., Piórecka B., Malinowska-Cieślik M.: Fazy gotowości do zmiany zachowań i ich uwarunkowania a zachowania w sferze aktywności fizycznej i żywienia wśród starszych pacjentów objętych w Krakowie opieką pielęgniarek środowiskowo-rodzinnych. Implikacje dla promocji zdrowia. Zesz. Nauk. Ochr. Zdr., Zdr. Publ. Zarz. 2011; 9(1): 60–75.
6.Abellan van Kan G., Gambassi G. M. de Groot L. i wsp.:  Nutrition and aging. The Carla workshop. J. Nutr. Health Aging, 2008 12(6): 355–364.
7.Honig L.S., Tang M.X., Albert S. i wsp.: Stroke and the risk of Alzheimer disease. Arch. Neurol. 2003, 60(12): 1707–1712.
8.Szczerbińska K., Wilczek-Rużyczka E. (red.): Jak promować zdrowy styl życia i zmieniać zdrowotne zachowania osób starszych. Wyd. Zdrowie i Zarządzanie, Kraków 2010.
9.Paddon-Jones D., Rasmussen B.B.: Dietary protein recommendations and the prevention of sarcopenia. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care. 2009: 12: 86–90.
10.Dobrzańska A. i zespół ekspertów: Polskie zalecenia dotyczące profilaktyki niedoborów witaminy D – 2009. Pol. Merk. Lek. 2010; 28(164): 130–133.
11.Jarosz M. (red.): Żywienie osób w wieku starszym. Porady lekarzy i dietetyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
12.Bini E.J.: Helicobacter pylori and iron deficiency anemia: guilty as charged? The American Journal of Medicine, 2001; 111(6): 495–497.
13.Salerno-Kennedy R., Cashman K.D.: The role of nutrition in dementia: an overview, Journal of the British Menopause Society 2006; 12(2): 44–48.
14.Sahyoun N.R., Zhang X.L. and Serdula M.K.: Barriers to the consumption of fruit and vegetables among older adults. J. Nutr. Elder 2005; 24(4): 5–21.

Omega 3- kwasy tłuszczowe pod lupą.

Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych i muszą być dostarczane z pożywieniem.

Nie ma potrzeby suplementacji diety nienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega 6 i omega 9 ze względu na prewencję chorób sercowo-naczyniowych. Oba rodzaje obniżają wprawdzie stężenie cholesterolu LDL, a wielonienasycone kwasy tłuszczowe n-6 zmniejszają nawet ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, jednak łatwo jest zapewnić ich odpowiednie spożycie z dietą. 

Ale, pamiętajmy, że niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 w diecie może zwiększać ryzyko wielu chorób.

Źródłem kwasów omega-3 są głównie ,,tłuste” ryby morskie, np. łosoś, makrela, tuńczyk, śledź, a także owoce morza. Ryby to niewątpliwie nieodzowny element każdej zdrowej diety. Spożywane regularnie, 2–3 razy w tygodniu, przyczynią się do licznych korzyści zdrowotnych. Według najnowszych badań naukowców regularne spożywanie tłustych ryb może być pomocne w zapobieganiu i leczeniu migreny, a nawet astmy czy reumatyzmu.

Oprócz tego każda porcja tego morskiego lub słodkowodnego przysmaku dostarczy cennych witamin i składników mineralnych, a także – co szczególnie istotne – wysoko przyswajalnego białka. To wystarczające powody, aby ryba na stałe znalazła miejsce na naszych stołach.

Organizmy te zawierają kwas eikozapentaenowy oraz dokozaheksaenowy, nie zawierają natomiast kwasu α-linolenowego, który jest pochodzenia roślinnego i występuje np. w ziarnach rzepaku, oleju z orzechów włoskich, zielonych warzywach liściastych, migdałach czy chia.

Kwasy te możemy wprowadzać do diety również poprzez suplementację kilkoma gramami nieuwodornionego oleju rybiego, szczególnie bogatego w EPA i DHA. 
Jednak korzystniej dla naszego zdrowia jest zmienić nawyki żywieniowe, wprowadzając do jadłospisu produkty bogate w kwasy omega-3.

Pozytywne działanie kwasów omega-3:

1. Normalizuje ciśnienia krwi

2. Działanie przeciwzakrzepowe 

3. Hamowanie rozwoju choroby niedokrwiennej serca i choroby wieńcowej serca.

4. Działanie przeciwmiażdżycowe 

5. Działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne polegające na hamowaniu nadmiernej odpowiedzi immunologicznej, a także ostrości przebiegu procesów zapalnych w etiologii wirusowej i bakteryjnej.

6. Hamowanie rozwoju cukrzycy typu II, gdyż wykazano, że niski poziom ω-3 i wysoki ω -6 PUFA w fosfolipidach błon komórkowych mięśni szkieletowych jest związany ze wzrostem ich oporności na insulinę, co sprzyja rozwojowi tego typu  cukrzycy.

7. Działanie przeciwnowotworowe.

8. Działanie przeciwdepresyjne, poprzez sprzyjanie prawidłowemu działaniu funkcji błon komórek nerwowych kory mózgu.

9. Korzystne oddziaływanie na skórę oraz działanie lecznicze w przypadku schorzeń skórnych (np. atopowym zapaleniu skóry).

Bibliografia:

1.  Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega -3; ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 6 (79), 24 – 35; Katarzyna Marciniak – Łukasiak
2. Znaczenie kwasów tłuszczowych omega -3 w profilaktyce chorób sercowo- naczyniowych; Lonigna Kłosiewicz- Latoszek
3. Suplementacja kwasami omega w różnych chorobach; Postepy Hig Med Dosw, 2015; 69: 838-852 e-ISSN 1732-2693; Paulina Sicińska, Edyta Pytel, Joanna Kurowska, Maria Koter-Michalak
4. Wang DD, Hu FB, Dietary fat and risk of cardiovascular disease: recent controversies and advances, Annu. Rev. Nutr., 2017, 37, 423-446
5. Kris-Etherton PM, Fleming JA, Emerging nutrition science on fatty acids and cardiovascular disease: nutritionists,  perspectives, Adv. Nutr., 2015, 6, 326S-337S
6. Siscovick DS., Barringer TA, Fretts AM, i wsp., Omega-3 polyunsaturated fatty acids (fish oil) supplementation and the prevention of clinical cardiovascular disease. A Science Advisory from the American Heart Association, Circulation, 2017, 135, e867-e884
7. Zock PL, Blom WA, Nettleton JA, Hornstra G, Progressing insights into the role of dietary fats in the prevention of cardiovascular disease, Curr. Cardiol. Rep., 2016, 18 (11), 111